BADANIA VT

1. ZAKRES STOSOWANIA

Metoda wizualna polega na dokładnych oględzinach badanego obszaru. Podstawowym nośnikiem informacji jest światło ( promieniowanie optyczne), które wywołuje widzenie wzrokowe. Metoda badania wizualnego służy do wykrywania w materiałach i wyrobach metalowych oraz w połączeniach spawanych otwartych nieciągłości powierzchniowych, do których należą np.: pęknięcia, zakucia, pory, rozwarstwienia, braki przetopu, wklęśnięcia grani, wklęśniecie lica, podtopienia grani, podtopienie lica, krater, ślad zajarzenia łuku, uszkodzeń mechanicznych, porowatość, wyciek, próg lica, nadmierny nadlew lica, nawis lica, uskok, nierówność lica, wypukłość spoiny pachwinowej, nierównomierność spoiny, niewłaściwa grubość, niewłaściwa długość, przepalenia, rozlew lica, wypaczenie podłużne, wypaczenie poprzeczne, rozprysk.

2. PRZYRZĄDY UŻYWANE DO BADAŃ.

Do badań wizualnych mogą być stosowane następujące przyrządy i urządzenia:

  • latarka o odpowiednim strumieniu świetlnym,
  • lupa o powiększeniu od 2 do 5razy, przy czym zaleca się, aby na soczewce była naniesiona skala (zgodnie z ISO 3058),
  • liniał lub taśma miernicza z podziałką 1mm lub mniejszą,
  • suwmiarka,
  • spoinomierz,
  • szczelinomierz z ilością końcówek pomiarowych wystarczająca do zmierzenia wymiarów w zakresie pomiędzy 0,1 i 3mm, ze stopniowaniem nie większym niż 0,1mm,
  • przyrząd do pomiaru promienia.

    • W razie braku dostępu do badanego obszaru stosowane są następujące przyrządy:

  • materiały do sporządzania odcisku spoin, np. masy plastycznej utwardzalnej na zimno lub gliny
  • lusterka,
  • endoskopy: sztywne, giętkie,
  • wideoskop,

    • 3. WARUNKI PRZEPROWADZENIA BADAŃ.

    Natężenie oświetlenia na powierzchni badanej powinno wynosić co najmniej 350lx. Zalecana wartość natężenia wynosi 500lx. W celu bezpośredniego przeprowadzenia badań należy zapewnić, aby odległość między okiem badającego a powierzchnią przeznaczoną do badania mieściła się w granicach do 600mm, przy kącie widzenia nie mniejszym niż 30º.

    Rys. Dostęp umożliwiający przeprowadzenie badania wizualnego.

    Badania z wykorzystaniem lusterek, boroskopów, optycznych układów włóknowych, kamer (wideoskopów) używamy do obserwacji miejsc trudno dostępnych. Dla uzyskania dobrego kontrastu i efektu uwypukleń niezgodności w odniesieniu do podłoża, zaleca się stosowanie dodatkowego źródła światła.

    4. PRZYGOTOWANIE DO BADAŃ.

    Przeznaczoną do badania powierzchnię należy oczyścić z zendry, żużla, rdzy, tłuszczy, lakierów, środków konserwujących i innych zanieczyszczeń metodami ręcznymi lub mechanicznymi (przy użyciu płótna ściernego, trawienia, szczotkowania, szlifowania). Przy czyszczeniu stali austenitycznych należy stosować tarcze i szczotki pozbawione Fe i S (ich zawartość nie powinna przekraczać 0,20%). Badane złącze należy sprawdzić czy:

  • żużel został całkowicie usunięty, w celu uwidocznienia niezgodności,
  • nie występują ślady po narzędziach lub uderzeniach,
  • w przypadku wymaganej obróbki powierzchni złącza, nie występują ślady przegrzania spowodowane szlifowaniem ani też ślady po narzędziu szlifierskim, a obróbka czy została przeprowadzona równomiernie,
  • spoina przechodzi łagodnie w metal podstawowy bez powodowania ubytków jego grubości w przypadku spoin czołowych, których nadlew należy zrównać z powierzchnią materiału podstawowego oraz spoin pachwinowych.

    • 5. KRYTERIUM OCENY BADANEGO ZŁĄCZA.

    Ocenie podlega: spoina od strony lica jak i grani, strefa wpływu ciepła oraz materiał podstawowy. Spoinę sprawdzamy i oceniam czy:

  • profil powierzchni spoiny oraz wysokość wszelkich nadlewów spełniają wymagania według normy PN EN ISO 5817 dla zadanego poziomu jakości,
  • powierzchnia jest regularna, układ i odstęp ściegów zakosowych są równomierne i nie budzą wątpliwości,

    • Wszystkie wykryte niedopuszczalne niezgodności zaznaczyć na powierzchni zewnętrznej oraz sporządzić i nanieść na szkic.

    6. NORMY POWIĄZANE

  • PN-EN 473, - Badania nieniszczące - Kwalifikacja i certyfikacja personelu badań nieniszczących - Zasady ogólne
  • PN-EN 970 - Spawalnictwo - Badania nieniszczące złączy spawanych - Badania wizualne
  • PN-EN ISO17635:2010 Badania nieniszczące spoin - Zasady ogólne dotyczące metali
  • PN-EN 5817 Spawanie - Złącza spawane ze stali, niklu, tytanu i ich stopów (z wyjątkiem spawanych wiązką) -- Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych
  • PN-EN 13018:2004 Badania nieniszczące - Badania wizualne - Zasady ogólne
  • PN-EN 13927:2009 Badania nieniszczące - Badania wizualne - Wyposażenie